«Το όραμα μου για την Ευρυτανία και πώς μπορεί να υλοποιηθεί»
Η Ευρυτανία αποτελεί αναμφίβολα μια από τις ομορφότερες περιφερειακές ενότητες της πατρίδας μας. Ταυτόχρονα όμως, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, είναι και μια από τις φτωχότερες και πιο υποβαθμισμένες περιοχές της Ελλάδας και βέβαια όλης της Ευρώπης. Επιπλέον έχει τα ¨πρωτεία¨ της πιο αραιοκατοικημένης και γερασμένης περιοχής της χώρας μας, με τον πληθυσμό να μειώνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια και το ποσοστό των κατοίκων άνω των 60 ετών να υπερβαίνει το 40% του συνολικού πληθυσμού.
Η Ευρυτανία όμως παρουσιάζει και σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα που την κατατάσσουν στις πολύ προνομιούχες περιοχές της χώρας μας με τεράστιες αναπτυξιακές δυνατότητες. Διαθέτει ένα μεγάλο απόθεμα φυσικού πλούτου και ομορφιάς, με εναλλαγές ορεινού και υδάτινου τοπίου και μια μοναδική καθαρότητα περιβάλλοντος που την τοποθετεί ανάμεσα στις καθαρότερες περιοχές του πλανήτη. Σε όλα αυτά θα ήταν παράλειψη να μη συμπεριλάβω τη μοναδική Ευρυτανική φιλοξενία, τους υπέροχους αγνούς ανθρώπους που στηρίζουν διαχρονικά τον τόπο τους και τα εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα αγροδιατροφής, που σαρώνουν τα βραβεία διεθνώς, όπου παρουσιαστούν.
Τα τεράστια αυτά συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ευρυτανίας αποτελούν όπλα για τη βιώσιμη ανάπτυξη σημαντικών μορφών εναλλακτικού τουρισμού. Το ορεινό στοιχείο προσφέρει δυνατότητες ανάπτυξης χιονοδρομικού, αθλητικού, περιπατητικού, ορειβατικού, φυσιολατρικού και οικολογικού τουρισμού και το υδάτινο στοιχείο με τη λίμνη των Κρεμαστών και τα πέντε ποτάμια που τη διασχίζουν δυνατότητες αθλητικού και τουρισμού περιπέτειας, αλλά παράλληλα δημιουργούν και προϋποθέσεις αξιοποίησης της παραγωγής ενέργειας. Όσο για την καθαρότητα του περιβάλλοντος, προσφέρει στην Ευρυτανία τις προϋποθέσεις να γίνει Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Ευαισθητοποίησης.
Είναι γεγονός ότι τα τελευταία είκοσι χρόνια έχουν εκταμιευθεί για την Ευρυτανία σημαντικά κεφάλαια για δημόσια αναπτυξιακά έργα, πρωτίστως μέσω ευρωπαϊκών συγχρηματοδοτικών προγραμμάτων (ΕΣΠΑ), αλλά και μέσω ιδιωτικών επενδύσεων, κυρίως στον τομέα του τουρισμού. Τα αναπτυξιακά αυτά έργα όμως, είχαν διαχρονικά αποσπασματικό χαρακτήρα, δεν κατανεμήθηκαν ισομερώς σε όλη την ευρυτανική γη και κυρίως δεν εντάχθηκαν σε ένα ενιαίο αναπτυξιακό μοντέλο, με πρόγραμμα ετών, σχεδιασμό και μακροπρόθεσμη αποτίμηση κόστους-ωφέλειας. Αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής ήταν να μην προκύψουν τα αναμενόμενα αναπτυξιακά οφέλη στον παραγωγικό και οικονομικό ιστό της Ευρυτανίας. Η πανδημία κορωνοϊού και η παγκόσμια οικονομική και ενεργειακή κρίση λόγω του πολέμου στην Ουκρανία επιδείνωσαν την κατάσταση.
Η στασιμότητα στην αναπτυξιακή πορεία της Ευρυτανίας είχε σαν αποτέλεσμα την οικονομική δυσπραγία, την αύξηση της ανεργίας και τη φυγή των νέων ανθρώπων προς τις μεγάλες πόλεις και το εξωτερικό.
Έτσι, ο πρωτογενής τομέας, με σημαντικές δυνατότητες υποστήριξης της ανάκαμψης της οικονομίας της Ευρυτανίας, υποβαθμίστηκε σταδιακά και έφτασε στο σημείο να συμβάλλει μόλις κατά 4% στα έσοδά της, ενώ ο κλάδος των τουριστικών υπηρεσιών, κατ΄εξοχήν ευάλωτος και ασταθής, να συμβάλλει τα μέγιστα, κατά 86.5% στα έσοδά της. Αποτέλεσμα της υποβάθμισης του πρωτογενούς τομέα τα τελευταία χρόνια, είναι η χαμηλή παραγωγή τοπικών γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων και η μειωμένη δυνατότητα ικανοποίησης της εγχώριας και της εκτός Ευρυτανίας αγοράς.
Οι διαπιστώσεις είναι δυσάρεστες ! Συνεπώς το ζητούμενο είναι τι πρέπει να γίνει για να σταθεί η Ευρυτανία όρθια, τι αναπτυξιακές προοπτικές υπάρχουν με βάση τους πλούσιους διαθέσιμους παραγωγικούς πόρους της, πώς θα αναχαιτιστεί η οικονομική κατρακύλα, πώς θα γυρίσουν οι νέοι στον τόπο τους, πώς θα λυθεί το τεράστιο δημογραφικό πρόβλημα, πώς θα αναβιώσει η εμπορική δραστηριότητα και ποιά θα πρέπει να είναι η συμβολή της Πολιτείας και των εκπροσώπων της. Με τις σκέψεις αυτές και έχοντας συνεκτιμήσει τα δεδομένα της πραγματικότητας, από τη μακρόχρονη πλέον περιήγηση μου στα δρώμενα του τόπου μας, τα σχέδια μου για την ανάκαμψη της Ευρυτανίας επικεντρώνονται στις παρακάτω βασικές προτάσεις:
Α. Να αναδειχθεί η Ευρυτανία σε «Πρότυπη Περιοχή Βιώσιμης Ανάπτυξης Ορεινού Εναλλακτικού Τουρισμού».
Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να εκπονηθεί ένα ολοκληρωμένο μακροπρόθεσμο θεματικό πρόγραμμα βιώσιμης ανάπτυξης που θα αποφέρει μεγάλες χρηματοδοτικές και αναπτυξιακές προοπτικές για τον τόπο. Με το συγκεκριμένο αναπτυξιακό μοντέλο προτείνεται ένα ενιαίο επιχειρησιακό πρόγραμμα δράσεων και έργων για όλη τη γεωγραφική έκταση της Ευρυτανίας. Μέσω του προγράμματος αυτού στόχος θα είναι η συνδυαστική παραγωγική και εμπορική αναβάθμιση των πόρων του πρωτογενούς τομέα με την ανάδειξη του μοναδικού φυσικού κάλους της Ευρυτανίας και των τεράστιων δυνατοτήτων της στον εναλλακτικό τουρισμό.
Την ευθύνη πραγματοποίησης του προγράμματος, θα αναλάβουν θεσμικοί φορείς της κεντρικής, της περιφερειακής και της τοπικής εξουσίας, καθώς και διαχειριστικές-διοικητικές δομές με σχετική εμπειρία και τεχνογνωσία. Βασικός στόχος θα είναι η υλοποίηση των προτεινόμενων δράσεων και έργων υποδομής του προγράμματος, όπως δρόμων, μονοπατιών, οικολογικών πάρκων, προστατευόμενων περιοχών με δίκτυα αθλητικών, φυσιολατρικών, ορειβατικών, αγροτουριστικών και άλλων διαδράσεων, δικτύων ύδρευσης-αποχέτευσης, αρδευτικών-αντιπλημμυριών έργων, διαχείρισης βιο-αποικοδομήσιμων υλικών, έργων ανακύκλωσης αστικών αποβλήτων και πολλών άλλων, σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά και παγκόσμια πρότυπα πράσινης ανάπτυξης και τις σύγχρονες απαιτήσεις των διεθνών τουριστικών αγορών.
Με τα παραπάνω έργα, θα αυξηθεί η επισκεψιμότητα των απομονωμένων περιοχών της Ευρυτανίας, θα δοθούν κίνητρα για την έναρξη οικονομικών δραστηριοτήτων όπως η δημιουργία νέων ή η επαναλειτουργία παλαιών ξενώνων, η λειτουργία καταστημάτων εστίασης, η πώληση τοπικών αγροτικών προϊόντων ή ειδών λαϊκής τέχνης κ.ά. και τελικά θα επιτευχθεί η αναζωογόνηση της τοπικής οικονομίας. Ξεναγήσεις και περιηγήσεις θα γίνονται οργανωμένα, βάσει τουριστικών προγραμμάτων, με ντόπιους ξεναγούς, με σκοπό την ανάδειξη, την προβολή και την προστασία επώνυμων περιοχών πολιτιστικού και ιστορικού ενδιαφέροντος και με απώτερο στόχο το άνοιγμα θέσεων εργασίας και την προσέλκυση νέων ανθρώπων πίσω στον τόπο τους.
Β. Να αξιοποιηθεί η πανέμορφη λίμνη των Κρεμαστών, το κόσμημα της Ευρυτανίας.
Έχουν αρχίσει ήδη σημαντικά βήματα προς την κατεύθυνση αυτή αλλά απομένουν πολλά ακόμη να γίνουν. Το αναπτυξιακό μοντέλο στο οποίο αναφέρθηκα θα εντάξει στις αναγκαίες υποδομές και την ευρύτερη περιοχή της λίμνης, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος των απαραίτητων οδικών προσβάσεων και των επενδύσεων σε όλη την παραλίμνια ζώνη. Ήδη μεμονωμένες ερασιτεχνικές προσπάθειες περιηγήσεων στη λίμνη με πενιχρά μέσα, έχουν τύχει τεράστιου τουριστικού ενδιαφέροντος με πολύ σημαντικά οφέλη και σχέδια οδικών προσβάσεων προς τη λίμνη ήδη άρχισαν να εκπονούνται από την Αντιπεριφέρεια Ευρυτανίας.
Γ. Η τόνωση του πρωτογενούς τομέα στην Ευρυτανία πρέπει να αποτελέσει στρατηγική επιλογή.
Η αναζωογόνηση της γεωργίας και της κτηνοτροφίας καθώς και της ιχθυοκαλλιέργειας (πέστροφας), μέσα και από την ενίσχυση του σημερινού υποβαθμισμένου αγροτικού δυναμικού, θα πρέπει να λογίζεται ως σημαντική προτεραιότητα στο αναπτυξιακό πρόγραμμα της Ευρυτανίας. Ήδη, τα τελευταία χρόνια η Κυβέρνηση στήριξε αποφασιστικά τον πρωτογενή τομέα, αναγνωρίζοντας τον σπουδαίο ρόλο που παίζει στην οικονομία της χώρας. Παράλληλα με την κρατική στήριξη, νέοι Κοινοτικοί Πόροι εξασφαλίστηκαν από τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ), τη νέα Κοινή Αλιευτική Πολιτική-Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιείας-Θάλασσας (ΕΠΑΛΘ), καθώς και από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Οι πόροι αυτοί έχουν εγκριθεί για την περίοδο 2021-2027 και η Ευρυτανία αναμένεται να αισθανθεί έμπρακτα τα ευεργετικά αποτελέσματα της αγροτικής πολιτικής της Κυβέρνησης πολύ σύντομα.
Δ. Να αναδειχθεί η Ευρυτανία σε Κέντρο Προστασίας του Φυσικού Περιβάλλοντος και του Φυσικού και Ζωϊκού Πλούτου.
Στο πλαίσιο αυτό, η δημιουργία στο Καρπενήσι Διεθνούς Εκπαιδευτικού Κέντρου Περιβαλλοντικής Ανάπτυξης και Ευαισθητοποίησης θα ήταν όχι μόνο ζωτικής σημασίας για την εκπαίδευση νέων Περιβαλλοντολόγων και την έρευνα πάνω σε θέματα περιβαλλοντικής αειφορίας και πράσινης ανάπτυξης, αλλά και ένας σημαντικός παράγοντας αναζωογόνησης της οικονομίας του τόπου συνολικά. Πάντοτε άλλωστε παραμένει ζωντανό το αίτημα των κατοίκων του Καρπενησίου για την εγκατάσταση μιας Πανεπιστημιακής ή άλλης Σχολής στην πόλη, γνωρίζοντας πολύ καλά από τη βιωματική τους εμπειρία, πόσο αυτό θα αλλάξει την εικόνα του τόπου, θα φέρει νέους ανθρώπους, θα τονωθεί η εμπορική κίνηση, θα ανοίξουν μαγαζιά και θα ζωντανέψει ο τόπος.
Ε. Να αναβαθμιστούν οι υπηρεσίες Υγείας σε όλη την Ευρυτανία.
Θα μπορούσε άραγε η Ευρυτανία να προσβλέπει στην υλοποίηση αυτών των αναπτυξιακών σχεδίων, χωρίς τις ανάλογες υποδομές Υγείας ; Η απάντηση είναι κατηγορηματικά όχι ! Η ευζωΐα των κατοίκων ενός τόπου και η οικονομική και πολιτισμική τους εξέλιξη είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με το επίπεδο των παρεχομένων υπηρεσιών Υγείας. Η αναβάθμιση λοιπόν των υπηρεσιών Υγείας είναι απαραίτητη στην Ευρυτανία, με τη βελτίωση των υποδομών και κυρίως την αύξηση του εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού. Το Νοσοκομείο Καρπενησίου αποτελεί ένα από τα θετικότερα πρόσημα του τόπου μας και έχει δεχτεί πολλές εξοπλιστικές βελτιώσεις και πολύ μεγάλη στήριξη. Αντιμετωπίζει όμως σοβαρές δυσλειτουργίες ακόμη, που σχετίζονται κυρίως με ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό, γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων, νοσηλευτές και παραϊατρικό προσωπικό. Το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζει όλο το υγειονομικό σύστημα της Ευρυτανίας. Έχοντας συμμετάσχει στην κατάρτιση του Προγράμματος Υγείας μπορώ να διαβεβαιώσω ότι η επάνδρωση των Νοσοκομείων της Περιφέρειας είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο πρόβλημα, παρά τα οικονομικά ή άλλα κίνητρα που παρέχονται. Παρόλα αυτά αισιοδοξώ ότι η προοπτική του πακέτου των προτεινόμενων έργων και δράσεων, θα συμβάλει αποφασιστικά ώστε η Ευρυτανία θα αποτελέσει πόλο έλξης όχι μόνο για επενδυτές, αλλά και για επαγγελματίες του κλάδου Υγείας, γιατρούς, νοσηλευτές κλπ.
ΣΤ. Να διασφαλιστεί η προστασία του περιβάλλοντος και η ευζωΐα των κατοίκων.
Στο αναπτυξιακό πρόγραμμα της Ευρυτανίας θα πρέπει απαραίτητα να ενταχθούν συμπληρωματικά έργα υποδομής και περιβαλλοντικές παρεμβάσεις, με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων, την σωστή λειτουργία των επιχειρήσεων και την σύμπλευση του τόπου με τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Η έλευση Φυσικού Αερίου στην Ευρυτανία είναι ένα όραμα που θα γίνει σύντομα πραγματικότητα, μια και το έργο αυτό βρίσκεται σε δρόμο υλοποίησης. Η ενσωμάτωση νέων πολιτικών για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και των φυσικών κινδύνων, ιδιαίτερα των δασικών πυρκαγιών, είναι επίσης σημαντική, όπως και η επέκταση και ο εκσυγχρονισμός του δικτύου τηλεπικοινωνιών και της ψηφιακής τεχνολογίας. Η αξιοποίηση και η ορθολογική διαχείριση των πλούσιων υδάτινων πόρων και η εφαρμογή ολοκληρωμένου Χωροταξικού Σχεδίου θα πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητα.
Ζ. Να στηριχθεί η αναβάθμιση, ο εκσυγχρονισμός και η επέκταση του χιονοδρομικού κέντρου Βελουχίου και να δοθεί ιδιαίτερη βαρύτητα στην τουριστική προβολή του.
Το χιονοδρομικό κέντρο Βελουχίου αποτελεί μια αυτοτελή πηγή εσόδων για την οικονομία της Ευρυτανίας παρέχοντας αρκετές θέσεις εργασίας για τους ντόπιους αλλά και στήριξη πολλών τουριστικών επαγγελματικών κλάδων, ιδιαίτερα κατά τις περιόδους καλής λειτουργίας του. Ήδη το κέντρο βρίσκεται υπό αναβάθμιση και αναμορφώνεται με πολλές τεχνικές βελτιώσεις και έργα υποδομής. Η δημιουργία ξενοδοχειακής μονάδας στην περιοχή αυτή, στα πρότυπα χιονοδρομικών κέντρων του εξωτερικού καθώς και η δημιουργία του τελεφερίκ από την πόλη του Καρπενησίου προς το χιονοδρομικό κέντρο, θα προσελκύσουν χιονοδρόμους αλλά και απλούς επισκέπτες κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου.
Η. Να κατασκευαστεί Ο ΔΡΟΜΟΣ ΛΑΜΙΑ-ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ που αποτελεί προσωπική δέσμευση του Πρωθυπουργού και διαχρονική επιθυμία όλων των κατοίκων και φορέων της Ευρυτανίας. Η επίτευξη αυτού του μεγαλόπνοου στόχου θα αποτελέσει το επιστέγασμα της αναπτυξιακής ανόδου του τόπου μας.
Η δυνατότητα υλοποίησης όλων των παραπάνω σχεδιασμών αποτελεί συνάρτηση αρκετών παραγόντων, με πρώτη την πολιτική βούληση, την άξια εκπροσώπηση του τόπου, την υπομονή και την επιμονή. Χρηματοδοτικές πηγές πέραν των κρατικών επιχορηγήσεων υπάρχουν, ήδη ανέφερα αρκετές στη στήριξη του Πρωτογενούς Τομέα: Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ΚΑΠ, ΕΠΑΛΘ, ΠΕΠ Στερεάς Ελλάδος ΕΣΠΑ 2021-2027, Περιφερειακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Στερεάς Ελλάδος 2021-2025, Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης ΕΣΠΑ 2021-2027, Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο ΕΣΠΑ 2021-2027, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, πόροι από διάφορα Ευρωπαϊκά Προγράμματα εκτός ΕΣΠΑ κ.ά. Ο παράγων ιδιωτικά κεφάλαια και ιδιωτικές επενδύσεις είναι ίσως ο σημαντικότερος για την Ευρυτανία.
Η ανάγκη ένταξης της Ευρυτανίας σε ένα μεγαλόπνοο αναπτυξιακό πρόγραμμα με όραμα, βιώσιμη προοπτική, αλλά και αυξημένες απαιτήσεις είναι επιτακτική. Η συντονισμένη, αποφασιστική, επίμονη, σοβαρή, αλλά και τεκμηριωμένη προσπάθεια διάσωσης αυτού του ευλογημένου τόπου θα πρέπει να γίνει αυτοσκοπός. Η ευθύνη της πολιτικής ηγεσίας αλλά και όλων των φορέων του τόπου και της κοινωνίας είναι μεγάλη, τόσο στη λήψη των αποφάσεων όσο και στην υλοποίηση τους. Στην προσπάθεια αυτή δεν περισσεύει κανένας. Ο ρόλος των απανταχού Ευρυτάνων, ιδιαίτερα όμως των Ευρυτάνων της διασποράς που διαπρέπουν επιχειρηματικά στο εξωτερικό και προτίθενται να βοηθήσουν επενδυτικά τον τόπο τους, μπορεί να αποβεί κομβικής σημασίας για την οικονομική ανάκαμψη της Ευρυτανίας. Προσωπικός μου στόχος είναι να τους πείσω να συστρατευθούν στην κοινή μας προσπάθεια και να επενδύσουν στον τόπο τους. Κάθε μικρή ή μεγάλη επένδυση, στα πλαίσια του συγκεκριμένου προγράμματος, θα ανοίγει μια ή περισσότερες θέσεις εργασίας και θα φέρνει πίσω Ευρυτανόπουλα να δουλέψουν στον τόπο τους, να φτιάξουν εδώ τις οικογένειες τους και να προοδεύσουν.
Τέλος, αλλά ιδιαίτερης σημασίας, είναι η υποστήριξη του Υπουργείου Τουρισμού για την ένταξη της Περιφερειακής Ενότητας της Ευρυτανίας στην επίσημη διαφημιστική τουριστική καμπάνια της χώρας. Με τον τρόπο αυτό θα δοθεί η απαραίτητη επιπλέον ώθηση για να αναδειχθούν τα χαρίσματα του τόπου μας, και για να γίνει η Ευρυτανία περισσότερο ελκυστικός προορισμός για τον ελληνικό και τον διεθνή τουρισμό.
Ο αγώνας για τη διάσωση του τόπου μας πρέπει να ενταθεί δυναμικά και οργανωμένα και είμαι βέβαιη ότι θα καρποφορήσει.
Θωμαΐς (Τζίνα) Οικονόμου
Υποψήφια Βουλευτής ΝΔ Ευρυτανίας
