ΘΕΜΑ : «ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Ε΄ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ»

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΘΕΜΑ : «ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Ε΄ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ» ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΛΕΑΡΧΟΥ ΠΕΡΓΑΝΤΑ Λαμία, 27 Σεπτεμβρίου 2012

Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι Περιφερειακοί Σύμβουλοι

Σε αυτή τη συνεδρίαση, επιλέξαμε να γίνει μια δημόσια ενημέρωση....
για την Ε΄Προγραμματική περίοδο και για τις διαδικασίες σχεδιασμού του νέου μας προγράμματος. Όπως όλοι καταλαβαίνουμε είναι μια πολύ σημαντική και ουσιαστική διαδικασία, η οποία προγραμματικά αφορά την Περιφέρειά μας έως το 2020.

Αυτή η θητεία που διανύουμε ως Περιφερειακή Αρχή, εφάπτεται της έναρξης εφαρμογής της Ε΄Προγραμματικής περιόδου το 2014 και άπτεται πλήρως του σχεδιασμού της. Έχουμε λοιπόν να δρομολογήσουμε και να εκπονήσουμε το προγραμματικό πλαίσιο της νέας περιόδου, και προφανώς αυτή είναι μια από τις μεγάλες μας προτεραιότητες αυτή την εποχή.

Όπως γνωρίζετε και έχουμε ήδη φροντίσει να ενημερωθούν οι φορείς της Περιφέρειας, μέσω της ιστοσελίδας της Διαχειριστικής Αρχής, έχει εκδοθεί από το Υπουργείο Ανάπτυξης η 1^η Εγκύκλιος για το σχεδιασμό και την κατάρτιση του Αναπτυξιακού Προγράμματος 2014 -2020.

Στις βασικές αρχές αυτής της εγκυκλίου περιλαμβάνεται, όπως σας είπα και πιο πριν, στη συζήτηση για το Επιχειρησιακό, μια καλή εξέλιξη για τη Στερεά Ελλάδα. Η Περιφέρειά μας εντάσσεται σε ενδιάμεση κατηγορία Περιφερειών, μεταξύ του 75 – 90 % του κοινοτικού μέσου όρου, γεγονός που διαμορφώνει για μας μια αφετηρία που είναι πιο κοντά στην κοινωνικο – οικονομική μας πραγματικότητα.

Θετικό επίσης παραμένει το γεγονός της ενίσχυσης της χώρας μας με κονδύλια του Ταμείου Συνοχής, που σε ότι αφορά τη Στερεά Ελλάδα, ενισχύει τις επιδιώξεις μας για την ολοκλήρωση μεγάλων δικτύων μεταφορών και επικοινωνιών, καθώς και δράσεων περιβάλλοντος.

Η 1^η Εγκύκλιος για την Ε΄προγραμματική περίοδο, μεταξύ άλλων, προσδιορίζει 11 θεματικούς στόχους για την επίτευξης της Στρατηγικής Ευρώπη 2020. Οι 11 αυτοί θεματικοί στόχοι, που δεν θα επαναλάβω, δεδομένου ότι περιέχονται στο κείμενο της εισήγησης, σηματοδοτούν τον προσανατολισμό μας για το συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα 2014 – 2020.

Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά σε μια καλή συγκυρία για να αναδείξουμε νέες δυνατότητες για τον τόπο μας.

Μάλιστα, σε συνδυασμό με το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα 2012 -2014, μπορούμε να αξιοποιήσουμε τις διαπιστώσεις και τις προτάσεις, προκειμένου να προχωρήσουμε σε ένα συγκροτημένο και αξιόπιστο σχεδιασμό τη νέα προγραμματική περίοδο.

Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι, μέσα από τη γενική περιγραφή των 11 θεματικών στόχων, δεν διαφαίνεται να καλύπτονται οι ανάγκες της Περιφέρειας σε υποδομές, ιδίως μεταφορών.

Θα μπορούσε ακόμα να ισχυριστεί ότι, δεν υπάρχει προφανής διαφορά των 11 θεματικών στόχων από τον ισχύοντα σήμερα Στόχο 2 της ανταγωνιστικότητας.

Θα μπορούσαμε, επιπλέον, όλοι μας να συμφωνήσουμε ότι η Στερεά Ελλάδα έχει πολλαπλάσιες, διευρυμένες και ίσως πιο απαιτητές ανάγκες να αντιμετωπίσει.

Όμως, εκείνο που μπορούμε και πρέπει να διαπιστώσουμε, είναι ότι σήμερα, πιο πολύ από κάθε άλλη εποχή, είναι ανάγκη να εστιάσουμε στα πραγματικά, στα διαρθρωτικά μας προβλήματα.

Σήμερα πρέπει να δώσουμε βάρος στον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να αξιοποιήσουμε τον πλούτο του τόπου μας και να τον κάνουμε κινητήριο μοχλό για την οικονομία μας, να τον κάνουμε εφαλτήριο για τη βελτίωση του επιπέδου της ζωής μας.

Η Στερεά Ελλάδα έχει ποικιλία πρωτογενούς δυναμικού. Ίσως μάλιστα διεκδικεί και μοναδικότητα σε εθνικό επίπεδο. Η οικονομία του πρωτογενούς τομέα, οι ενεργειακοί πόροι, η αφθονία πρώτων υλών, σε συνδυασμό με μια νέα οπτική επιχειρηματικής δραστηριότητας καθώς και με βήματα ανάπτυξης της έρευνας και της καινοτομίας, μπορούν να αποδώσουν πολλά οφέλη.

Η βασική πρόκληση για την επόμενη προγραμματική περίοδο, είναι η μεγιστοποίηση της συμβολής των διαρθρωτικών ταμείων στην αναστροφή του κλίματος ύφεσης και ταυτόχρονα στην ανάπτυξη μέσα από στοχευμένες παρεμβάσεις. Παρεμβάσεις που θα πολλαπλασιάζουν τα αποτελέσματα και θα προσθέτουν αξία σε κάθε περιοχή και συνολικά στην Περιφέρειά μας.

Βεβαίως, στρατηγική επιδίωξη είναι η δημιουργία θέσεων απασχόλησης, η τόνωση της αγοράς εργασίας και η αποκατάσταση της τρωθείσας από την κρίση κοινωνικής συνοχής.

Η μέχρι τώρα εμπειρία μας από τη θέση της Στερεάς Ελλάδας στο Στόχο 2 της Ανταγωνιστικότητας, είναι ένα πολύτιμο εφόδιο. Η εφαρμογή της Δ΄προγραμματικής περιόδου, με όλους τους περιορισμούς και την πραγματικά άνιση μεταχείριση της Στερεάς Ελλάδας, μπορεί αυτή τη στιγμή να μας δώσει ένα μεγάλο πλεονέκτημα. Έχουμε ήδη εγκλιματιστεί στη φιλοσοφία της Ε΄Προγραμματικής Περιόδου. Έχουμε ήδη διανύσει την περίοδο της μετάβασης από την εποχή των υποδομών, στην εποχή μιας διαφορετικής προσέγγισης των συγχρηματοδοτούμενων δράσεων.

Επομένως, μπορούμε να αξιοποιήσουμε τις νέες ευκαιρίες με μεγαλύτερη ωριμότητα, με ευελιξία, με προσαρμοστικότητα, έτσι ώστε να στοχεύσουμε στην καρδιά των προβλημάτων μας και να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά και σε θεμελιακό επίπεδο τις ανάγκες μας. Με μια κουβέντα, έχουμε την ικανότητα να προχωρήσουμε πιο ώριμοι και πιο δυνατοί στις συνθήκες που διαμορφώνονται για τη χώρα μας και ειδικότερα για την Περιφέρειά μας.

Όλοι μας, θεσμικοί, παραγωγικοί, κοινωνικοί φορείς, που καλούμαστε να συμμετέχουμε στο σχεδιασμό του Περιφερειακού Προγράμματος της Ε΄Προγραμματικής περιόδου, πρέπει να εστιάσουμε στον κοινό μας στόχο : την οικονομική τόνωση και την κοινωνική συνοχή. Πρέπει να μετατρέψουμε την μέχρι τώρα εμπειρία μας σε φρέσκιες ιδέες και καινοτόμες προτάσεις. Όλοι μαζί να δημιουργήσουμε μια δεξαμενή συγκροτημένων, σαφών, συνεκτικών και ρεαλιστικών προτάσεων για να εκπονήσουμε ένα εφαρμόσιμο και αποτελεσματικό πρόγραμμα για την περίοδο 2014-2020.

Σ΄αυτήν την κατεύθυνση, λοιπόν, οφείλουμε να προσανατολιστούμε, σύμφωνα με τα δεδομένα της 1^ης Εγκυκλίου για την Ε΄Προγραμματική Περίοδο, που έχουμε ήδη δημοσιοποιήσει.

Σ΄αυτό το σημείο θέλω να επισημάνω ρητά, ότι προχωρούμε σε μια διαδικασία η οποία είναι υπό διαμόρφωση.

Οι Κανονισμοί των Ταμείων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν έχουν εγκριθεί.

Ο προϋπολογισμός που θα λάβει η χώρα μας για τη νέα περίοδο 2014-2020 δεν έχει οριστικοποιηθεί.

Η Αρχιτεκτονική των προγραμμάτων της νέας περιόδου δεν έχει σχεδιαστεί. Ακόμα, σε εξέλιξη βρίσκονται οι συζητήσεις για την αναδιάρθρωση του πλαισίου εφαρμογής των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων.

Ωστόσο, ξεκινάμε όπως οφείλουμε να ξεκινήσουμε :

Πρώτον, έχοντας ήδη προχωρήσει σε διαδικαστικές – οργανωτικές ενέργειες, όπως η δημιουργία πλατφόρμας και forum  στην ιστοσελίδα της Διαχειριστικής Αρχής, η ενημέρωση των φορέων και η σύσταση της Ομάδας Σχεδιασμού του Προγράμματος. Σήμερα δε, διευρύνουμε την ενημέρωση στο Περιφερειακό Συμβούλιο και μέσω αυτού δημοσιοποιούμε την έναρξη των διαδικασιών κατάρτισης του προγράμματος της νέας περιόδου.

Δεύτερον, σχεδιάζοντας το νέο μας πρόγραμμα από «κάτω προς τα πάνω», με ανοιχτή συμμετοχή των φορέων σε αυτή την διαδικασία. Προηγουμένως αναφέρθηκα σε μια συνθετική συνεργασία όλων με κοινό στόχο την εκπόνηση του περιφερειακού μας προγράμματος 2014-2020. Αυτή τη συνεργασία θα εξειδικεύσουμε και θα δομήσουμε με διαρκή διαβούλευση ως εξής :

-         Με τη συγκρότηση θεματικών ομάδων εργασίας, οι οποίες θα επεξεργαστούν κείμενα προτάσεων σε θεματικό επίπεδο

-         Με τη συμμετοχή όλων των φορέων της Περιφέρειας, με προτάσεις και απόψεις κατ΄αρχήν σε επίπεδο στρατηγικού σχεδιασμού, μέσω συμπλήρωσης ειδικά σχεδιασμένων ερωτηματολογίων.

-         Με τη διαμόρφωση βασικού κειμένου για το Σχέδιο Περιφερειακής Ανάπτυξης 2014 -2020 και τη συζήτησή του στο Περιφερειακό Συμβούλιο

-         Με ανοικτή διαβούλευση σε ημερίδα της Περιφέρειας και περεταίρω συνέχεια και εξειδίκευση του σχεδιασμού, που θα διαρκέσει έως το τέλος του 2013.

Είναι βέβαια ευνόητο ότι αυτή η διαρκής συνεργασία θα έχει δυναμική και θα προχωρά με βάση τις συνθήκες και τις εξελίξεις που θα διαμορφώνονται σε όλες τις διαδικασίες σχεδιασμού. Γιατί σταδιακά και συν τω χρόνω, θα εκδίδονται και επόμενες εγκύκλιοι, κείμενα και κανονισμοί της Ε΄Προγραμματικής Περιόδου, οι οποίες θα αποσαφηνίζουν και θα συγκεκριμενοποιούν τα σημερινά δεδομένα.

Κύριε, Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι Περιφερειακοί Σύμβουλοι,

Η σημερινή συνεδρίαση σηματοδοτεί την έναρξη μιας διαδικασίας, στην οποία όλοι πρέπει να εστιάσουμε με προσοχή, υπευθυνότητα και πνεύμα σύνθεσης. Για δύο λόγους :

Ο ένας λόγος είναι ότι, κανείς άλλος, αλλά εμείς και οι φορείς της Περιφέρειας, με τις προτάσεις μας, τις απόψεις μας και την ψήφο μας, θα φτιάξουμε το συγχρηματοδοτούμενο προγραμματικό κείμενο, το οποίο θα καθορίσει τις προτεραιότητες του τόπου και της κοινωνίας σε βάθος χρόνου. Και σ΄αυτό το κείμενο θα πρέπει να βάλουμε το δημιουργικό μας προβληματισμό, την περιφερειακή συνείδηση, τη γόνιμη σκέψη, την κοινωνική κουλτούρα μας. Να φτιάξουμε ένα κείμενο που θα εκφράζει όχι τις κοινές μας προσδοκίες, αλλά τον τρόπο με τον οποίο θα αντιμετωπίσουμε τα σοβαρά σημερινά μας προβλήματα και θα ανατάξουμε το βαρύ κλίμα της εποχής που διανύουμε.

Ο άλλος και πολύ σοβαρός λόγος είναι ότι αυτή η περίοδος, η περίοδος σχεδιασμού της Ε΄προγραμματικής περιόδου, είναι παράλληλα ένας μεγάλος και δύσκολος αγώνας, για να διεκδικήσουμε και να κατοχυρώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερα, όσο το δυνατόν θετικότερα για τη Στερεά Ελλάδα. Είναι εποχή που έχουμε να δώσουμε πολλές και συνεχείς μάχες για να βελτιώσουμε τη θέση της Περιφέρειας. Έχουμε να αναδείξουμε τα κρίσιμα προβλήματά μας και να απαιτήσουμε αντίστοιχη αντιμετώπιση. Γιατί από μόνο του το κριτήριο του ΑΕΠ, με βάση το οποίο χαρακτηριζόμαστε Περιφέρεια σε μετάβαση, δεν αποτυπώνει την πραγματικότητα του τόπου μας. Δεν αποτυπώνει την πραγματική κατάσταση της Στερεάς Ελλάδας, όπως τις επιπτώσεις της παρατεταμένης ύφεσης, την υψηλή ανεργία, την ύπαρξη απομακρυσμένων περιοχών, τις γεωγραφικές ιδιαιτερότητες, τις αναπτυξιακές ανισότητες, την κάθετη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας και τις συνεπαγόμενες απειλές του κοινωνικού ιστού.

Κλείνοντας δυο χρόνια αιρετής λειτουργίας, έχουμε αποτυπώσει πλήρως τις ανάγκες μας και τις αδυναμίες μας, όπως και τις ευκαιρίες και τις δυνατότητές μας.

Λίγη ώρα πριν συζητήσαμε το ολοκληρωμένο μας πρόγραμμα, το Επιχειρησιακό μας Πρόγραμμα μέχρι το 2014. Ένα πρόγραμμα που καταγράφει ανάγκες, ιεραρχεί προτεραιότητες και δρομολογεί πρωτοβουλίες και διεκδικήσεις. Ένα πρόγραμμα που αναδεικνύει σε όλους τους τομείς, τι χρειάζεται και τι επιδιώκει η Στερεά Ελλάδα.

Παράλληλα λοιπόν με τα όσα επιδιώκουμε από το συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα της Ε΄περιόδου, εμείς θέλουμε να διεκδικήσουμε και να πετύχουμε περισσότερα για τον τόπο μας και την κοινωνία. Θέλουμε το Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα να υλοποιηθεί και να διευρυνθεί, έτσι ώστε να καλύψει και να αντιμετωπίσει σε μεγαλύτερο βαθμό τις ανάγκες μας. Θέλουμε και τα άλλα Ειδικά Προγράμματα να προχωρήσουν. Θέλουμε να εξομαλυνθούν οι χρηματοροές, έτσι ώστε να υλοποιούμε άμεσα και απρόσκοπτα, όλα όσα προγραμματίζουμε. Θέλουμε η χώρα μας να ξεπεράσει την ύφεση και η αναστροφή αυτή να αποδώσει ξανά στην Περιφέρεια όσα στερείται σήμερα με τους ασφυκτικούς δημοσιονομικούς περιορισμούς.

Ο σχεδιασμός λοιπόν της Ε΄προγραμματικής περιόδου, είναι μια καλή αφορμή, να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα με μια νέα ματιά. Να εργαστούμε δημιουργικά, με σύγκλιση, να συγχρονίσουμε το βηματισμό μας και να συντονίσουμε τη δράση μας έτσι ώστε να μεγιστοποιήσουμε το όφελος.

Πιστεύω πως αυτή η συγκυρία θα αναδείξει όσα μας ενώνουν και πως η συνεργασία όλων μας θα λειτουργήσει θετικά, εποικοδομητικά και κυρίως αποτελεσματικά.

Σας ευχαριστώ.